เงินหรือเงินตรา วัตถุที่เป็นตัวแทนการวัดมูลค่าสิ่งของ ใช้แลกเปลี่ยน ซื้อ-ขายสินค้าระหว่างกันในสังคม มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ปัจจุบัน เงินสด คือรูปแบบของเงินตราที่ใช้แลกเปลี่ยน หมุนเวียนกัน และเป็นเงินตราที่นิยมถือครองเอาไว้กับตัว เงินตราในรูปของธนบัตรและเงินเหรียญของทุกประเทศจะมีการออกแบบอย่างมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และมักนำเรื่องราวการสร้างชาติเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการออกแบบธนบัตร
ในประเทศไทย เงินเหรียญจะมีรูปแบบที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละยุคแต่ละสมัย เพื่อเป็นการบันทึกเรื่องราวต่างๆ นี้ไม่ให้สูญหายไป กรมธนารักษ์ กระทรวงการคลัง จึงจัดตั้ง “ศาลากษาปณ์ไทย” ขึ้นในปี พ.ศ.2519 จัดแสดงเหรียญและเงินตราในยุคต่างๆ ผ่านเรื่องราววิถีชีวิต สังคม เศรษฐกิจ ศิลปะ วัฒนธรรม จนเมื่อสิ่งของจัดแสดงได้เพิ่มจำนวนมากขึ้น ศาลากษาปณ์ไทย จึงได้ย้ายไปยังอาคารที่ตั้งของกรมธนารักษ์ และเปิดตัวเป็น พิพิธภัณฑ์เหรียญ
พิพิธภัณฑ์เหรียญนำเสนอเรื่องราวประวัติความเป็นมาของเงินตราผ่านแนวคิดที่ว่า “เหรียญหรือเงินตราไม่ได้มีไว้เพียงซื้อขายแลกเปลี่ยนทางการค้าเท่านั้น แต่เปรียบเสมือนบันทึกนักเดินทางที่บอกเล่าเรื่องราวของมนุษยชาติในทุกยุคทุกสมัย” บันทึกทางประวัติศาสตร์นี้สะท้อนเรื่องราวประวัติศาสตร์ผ่านพื้นที่จัดแสดง 3 ชั้นของอาคาร
ทันทีที่ก้าวเข้าสู่พิพิธภัณฑ์ ผู้เข้าชมจะได้พบกับแอนิเมชั่น 4D แสดงเรื่องราวบนผนังถ้ำแบบ 360 องศา บอกเล่าจุดเริ่มต้นแห่งการแลกเปลี่ยนของสังคมมนุษย์ ทำไมมนุษย์จึงค้นพบค่านิยมที่กลายเป็นวัฒนธรรมการแลกเปลี่ยนสิ่งของ การเลือกวัตถุนำมาใช้ซื้อ-ขาย แลกเปลี่ยนสินค้าระหว่างกัน
ส่วนจัดแสดง ชั้น 2 จัดแสดง ทำความรู้จักเงินตราในบริบทที่ลึกซึ้งของประเทศไทย เงินพดด้วง ก้อนโลหะเงินบริสุทธิ์ที่ทุบปลายทั้งสองด้านเข้าหากัน และตอกประทับตราประจำแผ่นดิน ครั้งหนึ่งเงินพดด้วงเคยเป็นเงินตราที่ใช้กันในประเทศไทยและปรากฏอยู่ในประวัติความเป็นของเงินตราไทย
เมื่อเข้าสู่ส่วนจัดแสดงชั้น 3 จะได้ชมวิดีโอที่เป็นเหมือนบทสรุปเรื่องราวการเดินทางของเงินตราที่วิวัฒนาการ เปลี่ยนแปลงไปตามสภาพเศรษฐกิจและสังคม ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
พิพิธภัณฑ์เหรียญ ไม่ได้เป็นเพียงแหล่งหาข้อมูลสำหรับคนที่หลงใหลเรื่องเหรียญและเงินตราเท่านั้น แต่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับผู้ที่สนใจเรื่องราวประวัติศาสตร์อีกด้วย รูปแบบการนำเสนอเรื่องราวที่ผสมผสานระหว่างเทคโนโลยีสมัยใหม่และการร้อยเรียงข้อมูลต่างๆ ให้เป็นเรื่องราวที่น่าสนใจ ทำให้ผู้เข้าชมได้รับประโยชน์ ความรู้และความเพลิดเพลินไปพร้อมกัน
การจัดแสดงมีบริการข้อมูล ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ และอักษรเบรลล์ มีบริการมัคคุเทศก์นำชมและบริการออดิโอไกด์ภาษาอังกฤษ (Audio Guide) พิพิธภัณฑ์เหรียญ เปิดให้เข้าชมฟรีได้ทุกเมื่อ เมื่อคุณได้เข้ามาเที่ยวชมบริเวณด้านเหนือเกาะรัตนโกสินทร์ ใกล้พระบรมมหาราชวัง
